Mehmet Yakut’la Bir Yazışmamız
Sevgili Ağabey,
Yazı çok güzel olmuş. Ellerine sağlık. Ben rahmetli babanı hoş sohbet biri olarak tanıdım. Size misafir olarak her gidişimde mutlaka hal hatır sorar, sohbet ederdi.
Kendisine Şêx Cuma denildiğini, Kur’an’ı tersten okuduğunu, darı’ya okuyup darıyı duvara tırmandırdığını, dinden çıktığını söyleyenler vardı. Acaba neden kendisine Şêx Cuma deniliyordu? Yazıda bu konuda tam bir açıklık yok. Bu konuya da açıklık getirebilirsen fena olmaz diye düşünüyorum.
Ruhu şad olsun.
Selamlar. Saygılar…
Mehmet Yakut
08 Nisan 2021
Sevgili Mehmet,
Yazımı beğenmene sevindim.
Babama dinden çıkmış demelerinin nedeni, o günün koşullarında Ergani’de dini konulara ve dini felsefeye çok iyi vakıf olmasına karşın dini vecibeleri yerine getirmemesi nedeniyle olmalı, kanımca. Hacı, hoca ile de çok fazla düşüp kalmazdı. Bazen onlar kendileri yanına gelirdi, bir şeyler sorardılar, babam da düşündüklerini anlatırdı, bazen de onları eleştirirdi. Kızdığında: Dinsiz olmanın iki yolu vardır, biri dini çok iyi bilmektir, ikincisi ise dinsizliği derdi. Ayrıca kumar oynar, içki içerdi. Bir Kur’an’ı hafız nasıl içki içer, kumar oynar çok insanın aklı almıyordu. Tabi bir de -biliyorsun- kasaba yaşamında kıskançlık denen şey vardır, karalamak için böyle söyleyenlerde vardı.
Babamın okuyarak darıyı duvarda gezdirdiğine şahit olmadım. Kur’an’ı tersten okuyordu denilmesini ise iki türlü düşünmek lazım. Burada “tersten okuma”nın ikili bir anlamı var bence. Birincisi, o kadar çok Kur’an’ı biliyordu ki, tersten bile onu okuyabiliyordu. İkincisi ise, “tersten okuyordu” ile Kur’an’dan okuduklarının zıddını anlıyordu ya da yapıyordu.
Ona Şex demelerinin nedeni ise, dini bilgilere vakıf olmanın yanında, bence bazı arkadaşlarıyla bir araya gelerek zikir etmeleri, ilahi ve ğazel söylemelerinden kaynaklanıyor. Bu bir araya gelmelerde bazen içki içerek ğazel ve ilahilerini söylerlerdi. Kendisine şexım diyen arkadaşlarından hatırladıklarım: Cemekli Abbas, Bozo Kemal ve Çulcu Fetli (Oğulları Abdullah Aydın ve Veysi tanır mısın?). Tasavvufi bir anlayışı vardı. Ayrıca, çok arzu etmemesine rağmen bazen hatır gönül için, tanıdıkların ricası üzerine bazı hastalara dualar okuyarak, muska yaparak şifa vermede yardımcı olmaya çalışmasından kaynaklanıyor bu Şexlığı.
Babam, biz çocuklarının tüm arkadaşlarını severdi. Seni de çok severdi: Hatırlıyorum. Arkadaşlarımızı kendi çocukları gibi severdi hem de. Morali iyi olduğunda sohbeti güzel olurdu, Senin anılarında da yer alması benim açımdan güzel bir olay. Sadece babam değil, anam da arkadaşlarımızı severdi. Karınlarını doyurmadan bırakmazdı kimseyi. Çay, ayran ne varsa mutlaka ikram ederdi. Fazla uzatmayayım, zaten sen bunları biliyorsun.
Yazıda Şexlik olayına yer vermem yeri değil diye düşünüyorum. Konu: Kumar. Yazıda kumarın gölgede kalmasını istemiyorum. Bir ikincisi, makale formatında yazdığım için yazıların fazla uzun olması yayınlanmasında sorun çıkarıyor. Şexlığını başka bir yazı anlatırız, merak etme.
Not: Babam bizleri ve devrimcileri severdi. Ama düşüncemize katılmazdı. Bu konularda kimseyle de tartışmazdı. Unutmam: Bir gün bir sohbetimizde Bulgaristan, Romanya ve SSCB’nin sosyalist olmadığını, üçkâğıtçı kurnaz köylüler olduğunu; en iyi sosyalist ülkelerin Hollanda, İsveç gibi Kuzey İskandinav ülkeleri olduğunu söylemişti. Geriye baktığımda benim göremediğim birçok şeyi kendisinin gördüğünü düşünüyorum.
Sana ve tüm sevdiklerine kalbi selamlarımı gönderiyorum.
Müslüm Aben
08 Nisan 2021
Açıklama:
Yazışmada sözü edilen yazım “Kumar, Dostoyevski ve Babam” başlıklı yazımdır. –M. Üzülmez