Değerli Dost Müslüm Bey,
Öncelikle çok iyi, sağlık ve afiyette olduğunuzu ümit ve temenni ederek sizi selamlamak isterim. Son yazışmamız üzerinden tam 4.5 yıl geçmiş….
Cüngüş Kiliselerinin görüntülerini göndermenize ise 3.5 yıl olmuş…
Geçen hafta, bir üyesi olmaktan gurur duyduğum HAYCAR Derneği’nin (her yıl geçenlerde kaybettiğimiz değerli büyüğümüz Sarkis Seropyan öncülüğünde tertiplediğimiz) yaz kültür gezisi olarak Diyarbakır’a uçup, otobüs ile Adıyaman’a doğru yola koyulduk.
Programımızda Ergani ve Çüngüş vardı. Ve Çayönü elbette. Ergani’de Belediye Başkan’ının konuğu olduk. Bir saate yakın bir ziyaretten sonra önce Çayönü nekropolünü ve yerleşmesini dolaştık, ardından gün ağarmadan Çüngüş’e ulaştık.
Çüngüş bir Ermeni yerleşmesi olarak hayli iyi korunmuş çok özgün bir ilçe. Sokak dokusu, ev ve konakvari yapıları ile… Hemen kiliseleri ziyaret ettik, bolca görüntüler çektik. Tepedeki büyük kilisenin üst tarafındaki okulun harabesini de gördük.
Çok ama çok etkileyici… Cüngüş’ü önce sizin sayenizde tanıdım. Yazışmalarınız hala bende saklı görebileceğiniz gibi…
O günden bu güne güzel gelişmeler oldu. (Ermeni Mimar ve Mühendisler Derneği) HAYCAR, HRANT DİNK VAKFI, ANADOLU KÜLTÜR, OSMAN KÖKER-BİR ZAMANLAR YAYINCILIK, RUM-VADER, YAHUDİ CEMAATİ, öğretim üyeleri, profesör ve doktorlar ve hocaların katılımı ile (ben de naçizane kurucu üyelerinden biri olarak) bir de Kültürel Mirası Koruma Derneği (KMKD) kurduk.
Çalışmalara önce Muş bölgesi ile başladık. Yüzey araştırmalarımızı sürdürüp, en acil kurtarılması gereken yerlerin projelerini hazırlayıp ilgililere vermek ve farkındalık yaratmak üzere çalışmalarımıza yoğun biçimde devam etmekteyiz. Önceki hafta Kayseri ve civarında inceleme yaptık.
Sırada belirleyeceğimiz öncelikli bölgeler var elbette, ama Çüngüş için de bir çalışma yapmayı ilk genel kurul toplantısında şahsen önereceğim. Ve bunu hızlandırmak için elimden geleni yapacağım.
Sizin başlattığınız çabalar ne durumda bilemiyorum amma, gördüğüm kadarı ile pek bir gelişme sağlanmamış…
Yanılıyorsam düzeltiniz lütfen…
2011-2013 arası geçirdiğim ameliyatlar neticesinde bazen hatırlayamadığım detaylar olabiliyor. Mesela sizin Çüngüş’e dair hazırladığınız bir kitap? çalışması vardı. Bana bir adet göndermiş olduğunuzu hatırlıyorum… Doğru mu hatırlıyorum, yoksa yanılıyor muyum? Hatta küçük bir de çeviri yapmıştım sizin için naçizane… Şimdi gidip kütüphanemi tarayacağım. Eğer bulamazsam bana satın alabileceğim bir adres verebilirseniz sevinirim.(1)
İşte sizden gelen iki postaya karşılık size en son yazdığım mailden bir alıntı:
İkisini hemen açıp okudum.
Sizin anlamlı davranışınıza gelen yanıtlar da aynı derecede anlamlı…
Özellikle Değirmenci’nin(2) cevabı…
Yerel gazetelere gönderme düşünceniz gayet yerinde.
Cüngüş uykusundan sizin dokunuşunuzla uyandı.
Suskunluğunu, sessizliğini siz bozdunuz, önce siz konuşturacaksınız Cüngüş’ü…
Ardından belli mi olur, bizler ayağa kaldırır, güldürürüz yüzünü Cüngüş’ün…
İnşallah hep birlikte başaracağız…
Bu vesile ile sizi bir kez daha saygıyla selamlıyorum.
Sağlıcakla ve güzelliklerle kalınız.
Dr. Elmon Hançer
Sanat Tarihçisi-Akademisyen
Profesyonel Kültür Rehberi (Ermenice dilinde)
5 Temmuz 2015
(1) Söz konusu olan kitap Yazılı Kaynaklarda ÇERMİK kitabımdır. -M. Üzülmez
(2) Nurettin Değirmenci’den bahs ediyor. -M. Üzülmez