Naci Gümüş
Hemşehrimiz, araştırmacı yazar sevgili Müslüm Üzülmez, bir düzine eserine; bütün arkeologların, antropologların, sosyologların, tarihçilerin ve sanat tarihçilerinin ilgisini çekecek, araştırmalarına katkı sağlayacak önemli bir kitap daha ekledi. Kitap alanında prestijli bir yere sahip olan “Arkeoloji ve Sanat Yayınları” arasında Mayıs 2009’da, 160 sayfa olarak çıktı. Sayın Üzülmez’i kutluyor, başarılarının daim olmasını dileyerek, onun kaleminden kitabının ÖNSÖZ’ünü sizlere aktarıyorum:
“Önsöz
Bizler tarihimizle, geçmişimizle çok övünürüz, yaşadığımız topraklardaki kültür varlıklarının zenginliğiyle gurur duyarız, ancak; kültür varlıklarımızın korunması, yitirilmemesi, değerlendirilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması için gerekli gayreti göstermekte de yeterince sorumlu davranmayız. Örneğin, Ergani’yi ele alacak olursak, Hilar dahil olmak üzere -daha kültür varlıklarının nicelik ve niteliğini tam olarak ortaya koyan, bir envanter çıkarmış bile değiliz. Merkezî ya da yerel birimler bu konuda göz doldurucu bir çalışma yapmadı, yapmıyor veya yapamıyor. Oysa, dünya kültür mirasının evrenselliğini kabul ederek, binlerce yıldan bu yana gelen kültür varlıklarımızın yitirilmeden kurtarılması, korunması, gelecek kuşaklara aktarılması konusunda hem UNESCO, hem de Malta Sözleşmeleri’ni imzalayarak Türkiye olarak bir sorumluluk üstlenmiş bulunmaktayız.
Ben, kadim bir yerleşim yeri olan Hilar’ın tarihini yazmaya çalışarak, ulusal ve uluslararası alanda önemi olan bu kültürel varlığımızın tanıtımının sağlanmasında, belgelendirilmesinde ve gelecek nesillere aktarılmasında bir katkım olsun istedim.
Kentlerin, yerleşim yerlerinin kitaplarla buluştuğunda yeniden yaşam bulacağına, yarınlara kendini taşıyacağına inanıyorum.
Yaptığım bu çalışmada basılı kitaplardan, raporlardan ve çeşitli metinlerden yararlandım. Bunların yanında, Hilar Köyü’nde birebir köylülerle, Ergani ve Diyarbakır’daki Hilarlılarla ve Ergani merkezinde konuya vâkıf hemşerilerimle yaptığım görüşme ve konuşmalardan da yararlandım. Ayrıca, Türkçe hiçbir kaynakta yer almayan Amerikalı araştırmacı Ellswort Huntington’un 1903 yılında Hilar’da yaptığı inceleme sonucu kaleme aldığı “The Hitit Ruins of Hilar, Asia Minor” yazısın Türkçe çevrisi ile Hilarlı Şerafettin Güneli’nin “Zağros Yöresinde Değiştirilen Tarihi Yer İsimleri” başlıklı yazısını yararlı olacağı düşüncesiyle kitabın sonuna ek olarak aldım.”
4 Haziran 2009
http://ergani.gen.tr