T.C.
İSTANBUL
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
ÇEVRE KORUMA VE GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
Ç e v r e K o r u m a v e K o n t r o l M ü d ü r l ü ğ ü
HAZIRLAYAN:
MÜSLÜM ÜZÜLMEZ
KİMYA MÜHENDİSİ
Mayıs-1998
İÇİNDEKİLER
1. GÜNDEM 21’İN KISA TARİHÇESİ
2. GÜNDEM 21 İLE İLGİLİ KISA BİLGİ
3. YEREL GÜNDEM 21 NEDİR?
4. YEREL GÜNDEM 21’İN UĞRAŞI ALANLARI
5. “TÜRKİYE’DE YEREL GÜNDEM 21’LERİN TEŞVİKİ VE GELİŞTİRİLMESİ” PROJE BELGESİ
6. “TÜRKİYE’DE YEREL GÜNDEM 21’LERİN TEŞVİKİ VE GELİŞTİRİLMESİ” PROJE HEDEFLERİ VE FAALİYETLERİ
7. YEREL GÜNDEM 21 VE BELEDİYEMİZ
8. OLUŞTURULACAK “YEREL GÜNDEN 21-İSTANBUL”UN AMAÇLARI
9. “YEREL GÜNDEM 21-İSTANBUL”UN OLUŞUMU
10. “YEREL GÜNDEM 21-İSTANBUL KENT KONSEYİ”NİN OLUŞUMU ÇALIŞMALARI İLE BİRLİKTE YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR
11. YEREL GÜNDEM 21 ÇALIŞMALARINDA KULLANABİLECEĞİMİZ SLOGANLAR
1. GÜNDEM 21’İN KISA TARİHÇESİ
1972 yılında, insan ve çevresi “Stockholm Konferansı”nda 113 ülke bir araya gelerek çevre sorunlarıyla ilgili ilk adımı atmışlardır. Bu konferansın ardından 1983 yılında ise, Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu kurulmuştur.
1989 yılında da Birleşmiş Milletler “sürdürülebilir kalkınmaya nasıl ulaşılabileceği”ni tartışmak amacıyla, çevre ve kalkınma üzerine bir konferans planlamıştır.
1992 Rio Dünya Zirvesi
21. Yüzyıla girerken; sosyal, ekonomik ve siyasal çalkantılar içerisinde yönetilen yaşlı dünyamız, üzerinde yaşayan insanlar tarafından hızla yok edilmektedir. Daha rahat bir hayat elde edebilmek uğruna, ekolojik dengeyi hızla bozarak, doğa ile mücadeleye giren insan görünüşte başarı kazanmış, fakat, doğayı yenmeye çalışmakla da kaybetme yolunu seçmiştir. Oysa yerkürenin doğal kaynakları sınırlıdır. Bu kaynaklar olmadan insan yaşamı olanaksızdır.
İşte bu olumsuzlukları önleyebilmek amacıyla 1992 yılında Rio de Jeneiro’da yapılan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı sırasında, 179 ülkenin devlet başkanı ve yetkilileri, Birleşmiş Milletler kuruluşlarının delegeleri, uluslararası kuruluşlar ve gönüllü kuruluşlardan bir çok temsilcinin katıldığı, “Dünya Zirvesi” yapılmış, böylece, yüzyılımızın en kapsamlı çalışma programı olan “GÜNDEM 21 KARARLARI” alınmıştır. Bunun yanında, 1992 Rio Konferansı’nda, konferansa katılanlar tarafından dört belge daha imzalanmıştır.
Çevre ve Kalkınma Üzerine Rio Deklarasyonu: Deklarasyondaki 27 ilke, insani kalkınma ve refah için yapılan çalışmalarda ülkelerin hak ve sorumluluklarını tanımlamaktadır.
Rehberlik Bildirisi: Bildiri; ekonomik kalkınma, bütün canlıların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için çevrenin korunması ve sürdürülebilirliklerine yönelik bir rehberlik bildirisidir.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği ve Çevre Anlaşması: Anlaşma; küresel iklim sistemini tehlikeli bir şekilde bozmamak kaydıyla dengelemek ve sera etkisi yapan gaz ve emisyonların kontrol edilebilmesi için her türlü önlemin alınmasını öngörmektedir.
Biyolojik Çeşitlilik Anlaşması: Anlaşma; ülkelerin mevcut biyolojik tür çeşitliliğini koruması için yollar geliştirmeyi ve biyolojik çeşitliliğin kullanımından doğan yararların eşit bir şekilde paylaşımını garantilemektedir.
2. GÜNDEM 21 İLE İLGİLİ KISA BİLGİ
Gündem 21, küresel uzlaşmanın ve politik taahhütlerin en üst düzeydeki ifadesidir.
Gündem 21, aşağıda özetlenen üç ana ve bir tamamlayıcı kısımdan oluşmakta ve toplam 40 bölümü içermektedir.
I. Sosyal ve Ekonomik Boyutlar: Bölüm 2-8’i kapsamaktadır. (Sonraki yıllarda Birleşmiş Milletler’in 1994 Kahire Konferansı’nın konusu olacak “nüfus” , 1995 Kopenhag Konferansı’nın konusu olacak “yoksullukla mücadele” 1996 İstanbul Konferansı’nın konusu olacak “insan yerleşimleri”, vb.)
II. Çevre Koruma ve Kaynak Kullanımı: Bölüm 9-22’yi kapsamaktadır. (Atmosferin korunması, ormansızlaşma ve çölleşme ile mücadele, biyolojik çeşitliliğin korunması, su kaynaklarının korunması ve yönetimi, katı ve sıvı atıkların yönetimi, vb.)
III. Temel Grupların Rollerinin Geliştirilmesi: Bölüm 23-32’yi kapsamaktadır. (Sonraki yıllarda Birleşmiş Milletler’in 1995 Pekin Konferansı’nın konusu olacak kadınlar, ayrıca çocuklar ve gençler, yerli halk, sivil toplum kuruluşları, özel sektör kuruluşları, sendikalar, vb.) Yerel yönetimler de, bu bağlam içinde, 28 Bölüm’de ele alınmaktadır.
IV. Uygulama Araçları: Bölüm 33-40’ı kapsamaktadır. (Mali kaynaklar ve mekanizmalar, teknoloji transferi, bilim ve bilginin işlevi, eğitim ve öğretim, uluslararası işbirliği ve uluslararası kurumsal düzenlemeler, vb.)
Kısaca Gündem 21;
Kalkınma ve çevre arasında denge kurulmasını hedefleyen “sürdürülebilir gelişme” kavramının yaşama geçirilmesine yönelik bir eylem planı niteliğindedir.
İnsanlığın temel gereksinimlerinin karşılanmasını, yaşam standartlarının iyileştirilmesini, ekosistemlerin daha iyi korunmasını ve yönetilmesini amaçlamaktadır.
Bir yandan günümüzün ağırlıklı sorunlarının üstesinden gelmeyi, öte yandan da dünyamızı gelecek yüzyılın tehditlerine karşı hazırlamayı, bir başka ifadeyle, “21.yüzyılın gündemi”ni oluşturmayı hedeflenmektedir.
Gündem 21, daha güvenli bir geleceğe giden yolun yapı taşlarının döşenmesini sağlayacak küresel ortaklık kavramını gündeme getirmektedir.
Bu kavram ile birlikte, tüm dünyada geleneksel “yönetim” anlayışı, yerine çok aktörlü yönetimi tanımlayan “yönetişim” (governance) olarak ifade edilen, katılımcılığa ve ortaklıklara dayalı yeni bir yaklaşıma bırakmaya başlamıştır. Bu yeni yaklaşım kapsamında yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve diğer yerel aktörler, uluslararası topluluk ve merkezi yönetimler tarafından “ortaklar” olarak görülmeye başlamıştır.
1992 Rio de Janeiro “Dünya Zirvesi”nden başlayarak, 1994 Kahire Nüfus ve Kalkınma Konferansı, 1995 Kopenhag Sosyal Gelişme Konferansı, 1995 Pekin Dördüncü Dünya Kadın Konferansı ve son olarak 1996 İstanbul Habitat II “Kent Zirvesi”ne uzanan küresel Birleşmiş Milletler konferansları ve diğer zirveler “küresel ortaklık” ilkelerinin tüm dünyada kabul görmesini sağlamış ve hükümetler-arası kararların demokratikleşmesinin uluslararası dayanaklarını oluşturmuştur.
Kısaca; çağdaş, demokratik, sağlıklı ve güzel bir dünya için;
Gündem 21, kalkınmanın sosyal, ekonomik ve çevresel yönden nasıl sürdürülebilir olabileceğini açıklayan bir plandır. “Tüketim”, “Nüfus” ve “Dünyanın Hayatı Destekleme Kapasitesi” arasında sürdürülebilir bir denge sağlayabilmek amacıyla, politika ve programlar önerir. Doğaya dost bazı teknoloji ve teknikleri belirler.
Gündem 21, ormanları ve tür çeşitliliğini korurken; havanın, suyun ve karanın bozulmasına karşı savaşım için seçenekler getirmektedir.
Gündem 21, yoksulluk, tüketim, sağlık, eğitim; şehirler ve çiftçilerle ilgilenir. Herkes için üstlenecek rollerin olduğunu ifade eder. (Hükümetler, işadamları, ticaret birlikleri, bilim insanları, aydınlar, öğretmenler, yerel halklar, kadınlar, gençler ve çocuklar…)
Gündem 21, iş dünyasının önünü tıkamaz. “Sürdürülebilir kalkınma”nın(1); hem yoksulluğu, hem de çevre tahribatını geriye döndürmek için bir yol olduğunu belirtir. Kirleten, kirletme bedelini karşılamak zorundadır. Risk taşıyan projeleri başlatmadan önce, çevresel değerlendirmeler yapılmalıdır. Hükümetler, sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu olmayan destekleri azaltmalı veya kaldırmalıdır.
Gündem 21’in ana teması, yoksul insanların sürdürülebilir kalkınmaları için, gereksinim duydukları kaynaklara daha çok ulaşmalarını sağlayarak, yoksulluğun ortadan kaldırılması ihtiyacının karşılanmasıdır.
Gündem 21’i kabul eden sanayileşmiş ülkeler, çevre kirliliğini giderme konusunda, nispeten daha az kirliliğe yol açan yoksul ülkelerden daha büyük bir rol sahibi olduklarını fark ederek, çevreyi daha az tahrip eden diğer ülkelere finansman desteği sözü vermiştir. Birçok ülke, finansmanın yanı sıra, sürdürülebilir kalkınma kararlarını planlama ve yürütme kapasitesini geliştirme konusunda da yardıma ihtiyaç duymaktadır. Bu ise bilgi ve beceri transferini gerektirmektedir.
Gündem 21, ulusal stratejilerini “sürdürülebilir kalkınma“(1) kavramına uydurmak için hükümetlere çağrı da bulunmaktadır. Bu ise gönüllü kuruluşlar ve halk dâhil olmak üzere geniş bir katılım ile sağlanmaktadır.
Gündem 21, değişime liderlik etme konusunda sorumluluğun çoğunu hükümete vermekte; öte yandan, hükümetlerin yerel yönetimler, uluslararası kuruluşlar, iş dünyası, gönüllü kuruluşlar ve vatandaşlardan meydana gelen geniş bir işbirliği ortamında çalışmaya ihtiyaç duyduğunu belirtmektedir.
Gündem 21’in bölüm başlıkları şunlardır:
Kısım I: Sosyal ve Ekonomik Boyutlar
Bölüm 1 Giriş
Bölüm 2 Gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir gelişmenin hızlandırılması için uluslararası işbirliği
Bölüm 3 Yoksullukla mücadele
Bölüm 4 Tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi
Bölüm 5 Demografik dinamikler ve sürdürülebilirlik
Bölüm 6 İnsan sağlığının korunması ve kollanması
Bölüm 7 Sürdürülebilir insan yerleşimleri gelişmesinin desteklenmesi
Bölüm 8 Karar alma sürecinde çevre ve kalkınmanın bütünleştirilmesi
Kısım II: Kalkınma İçin Kaynakların Korunması ve Yönetimi
Bölüm 9 Atmosferin korunması
Bölüm 10 Toprak kaynaklarının planlanması ve yönetimine bütünleşmiş yaklaşım
Bölüm 11 Ormansızlaşma ile mücadele
Bölüm 12 Hassas ekosistemlerin yönetimi: çölleşme ve kuraklık ile mücadele
Bölüm 13 Hassas ekosistemlerin yönetimi: dağların sürdürülebilir gelişmesi
Bölüm 14 Sürdürülebilir tarımın ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi
Bölüm 15 Biyolojik çeşitliliğin korunması
Bölüm 16 Biyoteknolojinin çevresel açıdan sağlıklı bir şekilde yönetimi
Bölüm 17 Okyanusların, kapalı ve yarı-kapalı denizler de dâhil olmak üzere her türlü denizin ve kıyı alanların korunması ve bunların canlı kaynaklarının korunması, rasyonel kullanımı ve geliştirilmesi
Bölüm 18 Tatlısu kaynaklarının temini ve kalitesinin korunması: Su kaynaklarının geliştirilmesi, yönetimi ve kullanımında bütünleşik yaklaşımların uygulanması
Bölüm 19 Zehirli kimyasal maddelerin çevresel açıdan güvenilir yönetimi ve zehirli ve tehlikeli ürünlerin yasadışı uluslararası ticaretin önlenmesi
Bölüm 20 Tehlikeli atıkların uluslararası yasadışı ticaretin önlenmesi de dâhil olmak üzere, tehlikeli atıkların çevreye uyumu yönetimi
Bölüm 21 Katı atıkların ve atıksuların çevresel açıdan sağlıklı bir şekilde yönetimi
Bölüm 22 Radyoaktif atıkların güvenli ve çevresel açıdan sağlıklı bir şekilde yönetimi
Kısım III: Temel Grupların Rollerinin Geliştirilmesi
Bölüm 23 Başlangıç
Bölüm 24 Sürdürülebilir ve hakkaniyetli gelişme yönünde kadınlar için küresel eylem
Bölüm 25 Sürdürülebilir gelişmede çocuklar ve gençlik
Bölüm 26 Yerli halkların ve toplulukların rollerinin tanınması ve güçlendirilmesi
Bölüm 27 Hükümet-dışı kuruluşların rolünün güçlendirilmesi
Bölüm 28 Gündem 21’in desteklenmesinde yerel yönetimlerin girişimleri (ek: 2)
Bölüm 29 İşçilerin ve işçi sendikalarının rolünün güçlendirilmesi
Bölüm 30 İş çevrelerinin ve sanayinin rolünün güçlendirilmesi
Bölüm 31 Bilimsel ve teknolojik topluluk
Bölüm 32 Çiftçilerin rolünün güçlendirilmesi
Kısım IV: Uygulama Araçları
Bölüm 33 Mali kaynaklar ve mekanizmalar
Bölüm 34 Çevresel açıdan sağlıklı teknolojinin transferi, işbirliği ve kapasite geliştirilmesi
Bölüm 35 Sürdürülebilir gelişme için bilim
Bölüm 36 Öğretimin, kamu duyarlılığının ve eğitimin özendirilmesi
Bölüm 37 Kapasite geliştirmeye yönelik ulusal mekanizmalar ve uluslararası işbirliği
Bölüm 38 Uluslararası kurumsal düzenlemeler
Bölüm 39 Uluslararası hukuki araçlar ve mekanizmalar
Bölüm 40 Karar alma sürecinde bilgi
Burada bizim bilmemiz gereken, Büyükşehir Belediyelerini daha çok Yerel Gündem 21 ilgilendirmektedir. Gündem 21’in 28.Bölümü’de de “Gündem 21’in desteklenmesinde yerel yönetimlerin girişimleri”ne değinmektedir.
Bu nedenle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı olarak Yerel Gündem 21’in kısaca tanımı, uğraşı alanları, proje ve faaliyetleri hakkındaki bilgileri bilmemizde yarar vardır.
Ulusal çapta Gündem 21’in hazırlanması görevi ise Çevre Bakanlığı’na verilmiştir.
3. YEREL GÜNDEM 21 NEDİR?
Yerel Gündem 21, tüm dünya kentlerinin “sürdürülebilir kalkınma politikalarını” kendilerinin yapmasını, bunu yaparken de o kentte yaşayan halkın katılımının sağlanmasını amaçlayan küresel bir eylem planıdır.
Yerel Gündem 21’in ana felsefesi akademisyenlerin, iş dünyasının, sivil toplum kuruluşlarının ve tüm kent halkının bir araya gelerek kenti yönetmeleridir.
1992 Çevre ve Kalkınma Üzerine Rio Deklarasyonu ile katılımcı ülkeler;
“Çevre konuları, en iyi şekilde belirli bir düzeydeki bütün ilgili vatandaşların katılım ve katkısıyla çözülebilir. Ulusal düzeyde, her vatandaş, kendi yöresindeki tehlikeli malzeme ve faaliyetler de dâhil olmak üzere yetkili kamu kuruluşlarının sahip olduğu bilgilere uygun bir şekilde ulaşma ve onları öğrenme hakkına ve karar verme işlemine katılma, katkıda bulunma fırsatına sahip olmalıdır. Devletler bilgileri geniş ölçüde yayarak kamunun çevre sorunlarını anlamasını kolaylaştır”ması ilkesini açıkça kabul etmişlerdir.(ilke 10)
4. YEREL GÜNDEM 21’İN UĞRAŞI ALANLARI
Yerel Gündem 21’in uğraşı alanları kısaca şunlardır;
Gelecek nesilleri ipotek altına almadan, kalkınmanın sürekliliğini sağlayacak politikalar üretmek ve uygulamak,
Katı, sıvı ve gaz atıkların çevreyi tahrip etmesini önleyecek projeler hazırlayıp uygulamak,
Mevcut flora ve fauna ile tarım topraklarını koruyucu tedbirler alınmasını sağlamak,
Kıyılar, göller ve sulak alanların korunması için çalışmalar yapmak,
Akarsular, yeraltı suları ve kaynak sularının kirlenmesini önleyecek tedbirlerin alınmasını temin etmek,
Erozyonun önlenmesi konusunda çalışmalar yapmak,
Yapılacak imar planlarının; çevreye saygılı ve insanların gereksinimlerini karşılayacak nitelikte olması için özen gösterilmesini temin etmek,
Enerji, su ve diğer doğal kaynakların gereğinden fazla tüketilmemesi için çalışmalar yapmak,
İşsizliğin ve yoksulluğun önlenmesi hususunda projeler geliştirmek,
Nüfus planlamasına yönelik önlemlerin alınmasını sağlamak,
İnsanların sağlıklı olabilmesi ve sağlıklı nesiller yetiştirilebilmesi için çareler araştırmak ve uygulamak,
Tarihi ve kültürel mirasların en iyi şekilde korunmalarının temin edilmesine çalışmak,
Endüstriye tekrar kazandırılabilecek olan atıkların ayrı toplanarak, değerlendirilmelerinin temin edilmesi konusunda projeler yapmak ve uygulamak,
Çocuklarımızın, gençlerimizin ve yetişkinlerimizin çevre ile ilgili her konuda gerekli bilgilendirme ve eğitimlerinin sağlanması konusunda çalışmalar yapmak,
Etik ve estetik değerlerin gelişmesine katkıda bulunmak.
5. “TÜRKİYE’DE YEREL GÜNDEM 21’LERİN TEŞVİKİ VE GELİŞTİRİLMESİ” PROJE BELGESİ
Proje; Gündem 21’in 28.Bölümü’nde yerel yönetimlerin, kendi beldelerine yönelik Yerel Gündem 21’lerin hazırlanması ve uygulanması yönünde teşvik edilmesinden hareketle, Uluslararası Yerel Yönetimler Birliği, Doğu Akdeniz ve Ortadoğu Bölge Teşkilatı (IULA-EMME) tarafından, Bursa Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği içerisinde geliştirilmiştir.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Daimi Temsilciliği ve UNDP Capacity 21 Programı’nın çatısı altında ve desteğiyle yürütülmekte olan Proje, 18 ay sürecektir. Eylül 1997 içerisinde UNDP, T.C. Hükümeti ve IULA-EMME tarafından imzalanarak uluslararası bir anlaşma niteliğini kazanan Proje, 6 Mart 1998 tarihinde T.C. Resmi Gazete’de (mükerrer olarak) yayınlanmıştır.
Proje’de, uygulamaların yapılacağı pilot kentler olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi ile birlikte, İzmir ve Antalya Büyükşehir Belediyeleri ve Adıyaman, Ağrı, Çanakkale, Gölbaşı, Harran ve Trabzon Belediyeleri yer almaktadır. Bu “ilk ortaklar”a yeni ortakların eklenmesi, birçok kentimizde başlatılan ya da yürütülmekte olan çalışmaların desteklenmesi ve bu girişimin ülke ölçeğinde bir harekete dönüştürülmesi amacıyla UNDP ve ilgili kuruluşlar nezdinde gerekli başvuru yapılmış bulunmaktadır. Bu süreç devam ederken, yeni katılan yerel yönetimlerin de “proje ortakları” olarak görülmekte olduğunun altı çizilmiştir.
Adı geçen yerel yönetimlerin yanısıra, proje’nin diğer ortakları, Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği, Akdeniz Belediyeler Birliği, Doğu Karadeniz Belediyeler Birliği, Ege Belediyeler Birliği ve GAP Belediyeler Birliği’dir. Projenin başlamasıyla birlikte, Habitat II ve Gündem 21 Kararlarının Hayata Geçirilmesi İçin Gençlik Derneği ile IULA’nın kardeş kuruluşu olan WARL-Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi de proje ortakları arasına katılarak, çalışmalara büyük destek vermeye başlamışlardır.
Proje ortakları, arasında, Uluslararası Yerel Çevre Girişimleri Konseyi (ICLEI) de yer almaktadır. IULA Dünya Teşkilatı’nın girişimiyle kurulan ICLEI, yerel yönetimlerin uluslararası düzeydeki çevre kuruluşudur. ICLEI, Yerel Gündem 21 sürecinin desteklenmesi konusunda dünya ölçeğindeki geniş kapasitesini çoktan kanıtlamış bulunmaktadır.
Yerel Gündem 21 uygulamasının hedef yararlanıcıları genel anlamda yerel topluluklardır. Bu bağlamda, kadının kentsel yaşama etkin katılımının arttırılmasını ve yerel planlama ve karar alma süreçlerinde cinsiyet konusu üzerinde durulmasını sağlamayı amaçlayan, bunun yanısıra, gençler, yaşlılar, çocuklar ve engelliler gibi özel ilgi gerektiren gruplara daha fazla ve eşit fırsat yaratmayı hedefleyen politikalara ve uygulamalara özel önem verilmektedir.
Eylem planlarını geliştirmek ve uygulamak için gerekli başlıca koşullardan biri, yerel yönetişime katılan çeşitli aktörler arasında üretken ve etkin bir işbirliğinin kurulmasıdır. Buna bağlı olarak, Proje’nin çözüm arayacağı temel sorun, yerel yönetim ile tüm yerel aktörler arasında, “yerel-yerel” diyaloğu ve işbirliğini geliştirmek, “yapabilir kılma” ilkesine dayalı bir “ortaklık” şeklinde, sürdürülebilir “yatay desantralizasyon” bağları oluşturmaktadır.
Yerel Gündem 21’lerin hazırlanması, bir çevre ve yaşam kalitesinin geliştirilmesi projesidir. Bununla birlikte, bu projenin dayanakları olan “katılım”, “ortaklıklar”, “yapabilir kılma” gibi ilkeler göz önüne alındığında, bunun özünde (ve özellikle ülkemiz bağlamında) bir demokrasiyi geliştirme projesi olduğu görülmektedir.
Bu bağlamda Proje, Türkiye’de yerel yönetimlerin desantralize, katılımcı ve daha demokratik bir yapıya kavuşturulmasını ön planda tutan yaklaşımın yaşama geçirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Proje’nin, Yerel Gündem 21 eylem planı geliştirme sürecinin kurumsallaştırılması konusunda daha yaygın ve uzun vadeli çaba için bir dönüm noktası olacağı umulmaktadır.
Gündem 21 içerisinde “Yerel Gündem 21” kavramının getirildiği bu bölümde yerel yönetimlerin, halka en yakın yönetim kademesi olarak, sürdürülebilir gelişme konusundaki yaşamsal konumlarının altı çizilmektedir.
Bu bölümde, dört ana hedef ortaya konmaktadır.
Birinci ana hedef olarak, her ülkedeki yerel yönetimlerden, kendi belde halkları ile katılımcı bir süreci başlatmaları ve kendi kentleri için bir Yerel Gündem 21 konusunda görüş birliği sağlamaları beklenmektedir.
İkinci olarak, uluslararası topluluk ile yerel yönetimler arasındaki işbirliğinin arttırılması ve uluslararası ölçekte yerel yönetimler arasındaki işbirliğini güçlendirici adımların atılması teşvik edilmektedir.
Üçüncü olarak, deneyim ve bilgi alışverişini zenginleştirmek amacıyla yerel yönetim birlikleri ve diğer yerel yönetimlerin temsilcileri arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Dördüncü ve son ana hedef olarak, her ülkedeki tüm yerel yönetimler, karar alma, planlama ve uygulama süreçlerine kadınların ve gençlerin etkin olarak katılımını sağlayacak programlar geliştirmeye ve uygulamaya teşvik edilmektedir.
Yani, Yerel Gündem 21, yerel düzeyde Gündem 21’in hedeflerine ulaşılmasını amaçlayan katılımcı, çok-sektörlü bir süreci nitelemektedir.
Yerel Gündem 21 Projesi:
“Türkiye’de Yerel Gündem 21’lerin Teşviki ve Geliştirilmesi” başlıklı proje, Gündem 21’in 28.Bölümü’nde yer alan dört ana hedef ile paralellik göstermektedir.
Birinci ana hedefin konusu olan Yerel Gündem 21 çalışmaları bağlamında pilot kentlerdeki yerel yönetimler, kendi katılımcı süreçlerini başlatmış bulunmaktadırlar. Yalnızca ülkemizin değil, tüm dünyanın henüz yeni tanışmaya ve anlamaya başladığı bu yeni yaklaşımın ilk deneysel uygulamalarında ortaya çıkabilen birtakım yetersizliklere ve aksaklıklara rağmen, bu süreç, kalıcı etkilerini göstermeye başlamıştır.
Kendi bağlamlarında Yerel Gündem 21 sürecini başlatmış olan yerel yönetimler, birbirine destek vererek ve öğrenerek, birbirinden güç alarak, bu sürece çekinceyle bakanları yüreklendirerek ve teşvik ederek, coşkulu girişimlerini ve özverili ortak çabalarını sürdürmektedir.
İkinci ana hedef söz konusu olduğunda, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın Proje’ye vermekte olduğu destek, Rio “Dünya Zirvesi”nde başlatılan ve uluslararası bağlamda genel bir kabul gören “ortaklık” olgusu çerçevesinde, Birleşmiş Milletler teşkilatları ile yerel aktörler arasında işbirliğine dayalı ilişkilerin geliştirilmesinin somut ve en güzel örneklerinden birisini oluşturmaktadır.
Bu desteğin dikkat çekici bir özelliği, tamamı yerel yönetimlerden ve yerel yönetim kuruluşlarından oluşan proje ortaklarının, UNDP tarafından doğrudan muhatap kuruluşlar ve ortaklar olarak görülmesi ve ilgili dökümanların, bu yönde hazırlanmış olmasıdır.
Üçüncü ana hedef kapsamında, Proje’nin koordinasyonunu üstlenen IULA-EMME-Uluslararası Yerel Yönetimler Birliği, Doğu Akdeniz ve Ortadoğu Bölge Teşkilatı ile IULA’inın kardeş kuruluşları niteliğindeki ICLEI-Uluslararası Yerel Çevre Girişimleri Konseyi ve WALD-Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi, uluslararası yerel yönetim kuruluşlarının sağladığı desteğin ve yerel yönetimler arasındaki küresel dayanışmanın bir örneğidir. Aynı şekilde, beş güçlü bölgesel belediye birliğimizin de proje ortağı olmaları, Yerel Gündem 21’in ülke ölçeğinde yaygınlaşması ve yerel yönetimlerimize destek sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.
Dördüncü ve son ana hedefin konusu olan kadınlar ve gençlerin karar alma, planlama ve uygulama süreçlerine etkin olarak katılımı da Proje’nin öncelikli çalışma alanları arasında yer almaktadır. Çeşitli kurum, kuruluş ve kişilerin değerli katkılarının yanısıra, kadınlar konusunda özellikle Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi ile ortak çalışmalar yürütülmektedir.
Gençlik konusunda ise, proje ortaklarından biri olan Habitat II ve Gündem 21 Kararlarının Hayata Geçirilmesi İçin Gençlik Derneği, başta pilot kentler olmak üzere birçok kentte “Gençlik Meclisleri” ve “Gençlik Evleri” oluşturma çalışmalarını sürdürmektedir. Böylelikle, “yalnızca geleceğin liderleri değil, bugünün ortakları” olan gençliğin Yerel Gündem 21 sürecine sahip çıkmasında önemli adımlar atılmış olacaktır.
Tüm bu ortak ana hedeflerin ışığında, proje, yerel “ortaklıklar” ın oluşturulması, katılım ve yerel karar alma sürecinin desantralizasyonu üzerine kurulu yerel eylem planlarının hazırlanması amacıyla yerel yönetimlerin kapasitesini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda, proje stratejisinin özü, yerel yönetişimde Yerel Gündem 21 sürecinin tüm etkilerinin ve yararlarının yerel topluluklarca özümseneceği inancını taşıyarak, yeni bir anlayış, yeni bir yönetim ahlakı geliştirmektir.
6. “TÜRKİYE’DE YEREL GÜNDEM 21’LERİN TEŞVİKİ VE GELİŞTİRİLMESİ” PROJE HEDEFLERİ VE FAALİYETLERİ
Projenin koordinasyonundan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak bizimde üyesi olduğumuz IULA-EMME sorumludur. IULA-EMME adına Yerel Gündem 21 Projesi’nin ulusal koordinatörlüğünü IULA-EMME Genel Sekreter Yardımcısı Sadun EMREALP yapmaktadır.(Adres: IULA-EMME, Yerebatan Cad. No:2, 34400 Sultanahmet-İstanbul. Tel:511 10 10, Fax: 519 0060 )
IULA-EMME, son yıllarda, yerel yönetim ve demokrasi alanında Avrupa Komisyonu’nun MED-URBS Programı kapsamındaki “Yerel Yönetimlerin ve Demokrasinin Güçlendirilmesi” projesi ile Türkiye’deki bazı “insan hakları” projelerinin geliştirilmesi, yönetilmesi ve desteklenmesinde rol üstlenmiştir. Ayrıca, Dünya Bankası, OECD ve UNDP ve Türkiye’deki bazı kamu kuruluşları ile ortak projeler yürütmektedir.
Proje Hedefleri ve Faaliyetler:
Projenin iki temel hedefi vardır.
Birinci temel hedef, ülkesel/bölgesel ölçekte, Yerel Gündem 21 kavramının ve bunun yerel “yönetişim” üzerindeki etki ve sonuçlarının tanıtımıdır.
İkinci temel hedef, pilot kentlerde, yerel aktörlerin katılımına dayalı bir planlama sürecinin gelişmesine yönelik mekanizmalar oluşturulması ve bunlara işlerlik kazandırılması olarak belirlenmiştir.
Bu kapsamda, birinci hedef, Yerel Gündem 21’in Türkiye ölçeğinde yaygınlaştırılmasını ve tekrarlanabileceğini ele alırken, ikincisi ise pilot kentlere yapılacak çalışmalar üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Temel hedeflere yönelik faaliyetler aşağıda özetlenmiştir.
Temel hedef 1:
Bu hedefin üç ana çıkışı vardır:
Temel Hedef 1, Çıktı 1:
Yerel Gündem 21 süreci ile ilgili çeşitli eğitim malzemesi ve yayınların hazırlanması, basımı ve dağıtılması. Bu kapsamda:
ICLEI “Yerel Gündem 21 Planlama Rehberi”nin çevirisi ve basımı,
“Yerel Gündem 21 Bülteni”nin hazırlanması,
Katılımcı mekanizmalar ve mahalle yönetimleri konulu el kitabının hazırlanması,
Yerel Gündem 21 ile ilgili diğer dökümanların hazırlanması.
Temel Hedef 1, Çıktı 2:
Yerel Gündem 21 süreci konusunda proje ortaklarına, sivil toplum kuruluşlarına, özel sektöre ve diğer ilgi gruplarına yönelik bilgilendirici bir süreç başlatılması.
Temel Hedef 1, Çıktı 3:
Yerel Gündem 21 sürecinin, Ulusal Gündem 21 süreci ile bütünleştirilmesi.
Temel Hedef 2:
Bu hedefin yedi ana çıkışı vardır.
Temel Hedef 2, Çıktı 1:
Yerel ilgi gruplarının, yerel yönetişim konusuna ağırlık verecek şekilde, Yerel Gündem 21 süreci konusunda eğitimi.
Temel Hedef 2, Çıktı 2:
Proje faaliyetlerinin ilgili kent ölçeğinde koordine edilmesi ve desteklenmesi amacıyla, pilot kentlerde Yerel Gündem 21 Genel Sekreterlikleri kurulması.
Temel Hedef 2, Çıktı 3:
Her pilot kentte, ilgi grupları arasındaki diyalogun geliştirilmesine yönelik mekanizmalar oluşturulması. Bu kapsamda:
Kent ölçeğinde danışma kurulu/meclisi toplantıları ve halk forumları düzenlenmesi,
Kadınların etkin katılımını sağlayacak çalışma grupları ve “kozalar” oluşturulması,
Özel sektör, STK’lar akademik kuruluşlar, kamu kuruluşları, sendikalar, meslek odaları ve diğer yerel ilgi grupları için toplantılar düzenlenmesi,
Yerel planlama sürecine kadınlar ile gençlerin, çocukların, yaşlıların ve engellilerin etkin katılımını sağlamaya yönelik toplantılar düzenlenmesi,
Konu ile ilgili bilgi düzeyinin yükseltilmesine yönelik olarak, özellikle temel eğitim okulları öğretmenlerine, yerel basın mensuplarına, mahalle muhtarlarına yönelik toplantılar düzenlenmesi.
Temel Hedef 2, Çıktı 4:
Her pilot kent için mevcut sosyal, ekonomik ve çevresel sorunların tanımlanması ve bunların nedenlerinin araştırılması.
Bu kapsamda, her pilot kentte, mevcut durum tanımı yapılması ve kent ölçeğinde kapsamlı bir “çevresel envanter” için gerekli ön hazırlıkların tamamlanması.
Temel Hedef 2, Çıktı 5:
Her pilot kent için, somut hedefleri, öncelikli sorunları ve hedeflere ulaşılmasına yönelik faaliyetleri içeren bir Yerel Gündem 21 Bildirgesi hazırlanması.
Temel Hedef 2, Çıktı 6:
Yerel Gündem 21 Eylem Planları hazırlanması. Bu kapsamda:
Eylem planının, Yerel Gündem 21 süreci içinde belirlenen sorun alanlarına yönelecek şekilde, fiziksel, mali ve kurumsal bileşenlerinin hazırlanması,
Yerel Gündem 21 süreci ile Belediyelerin sorumluluğundaki planlar (nazım plan, arazi kullanım planı, ulaşım planı vb.) arasında formel bağların kurulması,
Yerel Gündem 21 Eylem Planı taslaklarının hazırlanması, bunların ilgili forumlarda tartışılması ve benimsenmesi,
Eylem planlarının, ilgili belediye meclislerinde görüşülmesi ve kabulü.
Temel Hedef 2, Çıktı 7:
Yerel Gündem 21 Eylem Planlarına dayalı olarak, her kentte öncelikli sorunların çözümüne yönelik olan ve ilgili planların geçerliliğini gösterme açısından kısa zamanda olumlu sonuçlar vermesi beklenen projelerin belirlenmesi.
7. YEREL GÜNDEM 21 VE BELEDİYEMİZ
Dünyamızın hızla değiştiği bir dönemde artık yerellik gerçekçilik, verimlilik, adalet ve ifade özgürlüğü; küresellik de sınır tanımayan dostluk ve barış anlamını taşımaktadır. Başka bir ifadeyle evrensel olabilmenin doğal yolu ulusal olmayı, küresellik ise öncelikle sağlıklı bir yerelliği gerektirmektedir.
Dünya Kentler ve Yerel Yönetimler Kurultayı’nın ilk toplantısı HABİTAT-II gibi önemli bir olaya ev sahipliği yapmanın kıvancını taşıyan ve “Kent Zirvesi” çalışmalarında katkılarını esirgemeyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Uluslararası Yerel Yönetimler Birliği IULA’nın üyesidir. Aynı zamanda, bu birliğin, merkezi İstanbul’da bulunan bölge teşkilatı IULA-EMME’nin ve yakın geçmişte, IULA’ya bağlı bir kuruluş olarak yine İstanbul’da kurulan Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi’nin de kurucularındandır.
Dünyanın içine girdiği varsayılan küresel durumun maddi bir temel kazanması için Birleşmiş Milletlerin öncülüğünde sivil inisiyatif ve yerel güç potansiyellerinin harekete geçirilmesiyle başlatılan HABİTAT süreci ile, dünya, gönüllü ve kendi sivil çabasıyla küreselleşme sürecine katılacak, böylelikle modernleşme süreci tamamlanacaktır.
Avrupa ile Asya kıtalarını ayıran, Boğaz’ın iki yakasını bir araya getiren İstanbul, doğu ile batının, kuzey ile güneyin buluşma noktasıdır. Birçok farklı imparatorluk geleneğinin mirasçısı olan şehrimiz, bir kültür ve tarih mozaiğini ve zıtlıkların uyumunu nitelemektedir.
Günümüzde 10 milyonu aşan nüfusuyla bu megaşehir, aynı zamanda bir ticaret, iletişim ve kültür merkezidir. İstanbul, sorunların ve çözümlerin yan yana, kol kola var olduğu bir şehirdir. Kentsel ve çevresel sorunlara çözüm arayışları konusunda eşsiz bir laboratuvar teşkil eden İstanbul, Yerel Gündem 21 çalışmaları için son derece elverişli bir mekândır.
Yerel Gündem 21-İstanbul; evrensel düşünüş, fakat yerel davranış biçimi ile açıklanabilecek yeni bir toplumsal örgütlenmeyle, Belediyemiz, halka dayalı veya taban demokrasisi olma özelliklerini daha da geliştirecektir.
Ulusal ve yerel sorunların devasa büyüdüğü, çoğaldığı bir dönemde, toplumlar artık yönetim sisteminden üstlendiği hizmetleri; kaynak savurmadan, kamu yararı doğrultusunda, etkinlik ve verimlilikle üretmesini istemenin yanında toplumdaki demokratik, çoğulcu ve özgürlükçü yaşam özlemlerinin, yönetim sistemine somut olarak yansımasını da beklemektedir.
Güçlü ve demokratik yerel yönetim kurumu, sivil toplum örgütlerine, sosyal katmanlara (gençlik, kadın, engelliler, aydınlar …) temsil edici organlar aracılığı ile, yerel hizmetler üzerinde uygulanabilir kararlar alma, bunları uygulayabilmek için kaynak yaratma ve örgütlenme yetkileri vererek kendi kendilerini özgürce yönetme olanağı sağlamalıdır.
Hemşeri bilinçlenmesi ile yakından ilgili olarak yerel yönetimlerimizde “halk katılımı” çok önemli bir sorundur. Öte yandan katılımı özendirecek ve etkili kılacak olan sivil toplum örgütlerinin ülkemizde yeterince yaygınlaşmaması da ayrıca önemli bir sorun olarak önümüzde durmaktadır. Ama bizler; yerel sivil topluluğun “dehası” ve “dinamizmi”nden yerel yönetim olarak mutlaka yararlanmanın olanaklarını yaratmalıyız. Çevre sorunlarını çözme çalışmalarımız bu işin lokomotifi olabilir. Hatta örgütlü olmaktan bir adım daha ileri giderek “çok örgütlü-çok aktörlü” olmayı seçmeliyiz.
Farklı önemlere, içeriklere ve hedeflere göre çeşitli roller alarak edinebileceğimiz deneyimleri, diğerlerinin deneyimleri ile etkileşim içinde yorumlayabilme üstünlüğünü bize hiç bir disiplin sağlamıyor. Yetersiz ve kör bilmek yerine, yeterli bilmeyi koyabilmeyi koyabilmek için sivil toplum örgütlerine ihtiyacımız var; güç ve eylem alanlarını tanımadan karar vermekten doğabilecek riskleri en aza indirebilmek için sivil toplum örgütlerine ihtiyacımız var; amaçlananlarla gerçekleşenler arasındaki ilişkiyi ve sapmayı daha doğru kriterlere göre ölçebilme becerilerimizi geliştirmek için sivil toplum örgütlerine ihtiyacımız var; kısaca bizim ihtiyaçlarımızdan kaynaklanan örgütlere…
Toplumu, insanlarımızı, sokakları, havayı-suyu, evimizi, işimizi, ücretlerimizi, ekmeği, siyaseti, yaşam standartlarımızı, yollarımızı, ürünlerimizi ve daha birçok şeyi ya da birkaç şeyi düzeltmek ve değiştirmek için “çok örgütlü” yapılanmalara ihtiyacımız var. “Yerel Gündem 21-İstanbul” oluşumu bu konuda ve denilenleri, istenilenleri yapmada bir başlangıç olabilir. İnsanları değiştirmenin ve düzeltmenin yolu, onlara bir şeyleri değiştirebilme ve düzeltme olanağı sağlamaktır. Önerilerinin uygulandığını görenler, önerileri üzerinde daha iyi düşünecektir. Uygarlık düzeyimizi kolektif bilinç düzey ile, katılımcılığımızın yoğunluğu ile, sorumluluk anlayışımızın niteliği ile sınıflandırmayı, en iyi yaşamın kendisi yapıyor.
Genellikle yakışanı değil, hak ettiğimizi yaşıyoruz zihniyetini kırmak için, İstanbullumuzun bilgi birikimini ve bu birikimden oluşan düşünsel potansiyelini açığa çıkararak, mevcut sorunları sivil toplum örgütleri, yazar ve akademisyen vb. tüm kişi ve kuruluşların tartışmasına açmakla ve “ortak çözüm” yollarını bularak “demokratikleşme çalışmalarına” yeni bir açılım kazandırabiliriz.
Başkanlığımız kısaca;
Yerel Gündem 21 süreci ile genelde insan haklarının ve ülkede kentsel halkların korunması ve geliştirilmesi arasında bağlantı kurmak için,
Yerel Gündem 21 sürecini, cinsiyet, yaş, köken, inanç, toplumsal, ekonomik veya siyasal konum, bedensel ya da zihinsel engellilik ayrımı yapmadan, tüm yerel topluluk üyelerine açık tutmak için,
Kadınları kentsel yaşamın ve karar alma sürecinin her aşamasına daha etkin katılımını teşvik etmek için,
Çocuk haklarını korumak için,
Gençlerin “sözünü dinleme”ye hazır olmak için,
Örgütsüz ya da yeterince örgütlenememiş kesimlerin seslerini dinlemek ve duyurmaya çalışmak için,
Katılımcı bir süreç bağlamında, dayanışma, paylaşma ve ortak noktalarda buluşma yoluyla alınacak kararların kendi görüşümüzden farklı olabileceğinden hareketle, bunları ve sonuçlarını kabullenmeye hazır olmak için,
Yerel düzeyde; vakıf, dernek, meslek odaları gibi sivil toplum kuruluşlarıyla mevcut çevre sorunlarını çözme, sürdürülebilir kalkınmayı sağlama ve “ortaklaşa çözüm” yollarını bulmak için,
Yerel Gündem 21 sürecinin coşkuyla akan sularında küçük engellerin karşısında “köpürmeden”, büyük engellerin yanından ise “sessizce kıvrılıp gitmeden” sorumluluk bilincini geliştirmek için,
Yeni bir yönetim ahlakı için.
Kısaca; sorunların üstesinden gelmek amacıyla gösterilebilecek çaba ve girişimlerde yerel yönetimlerin vazgeçilmez rolünü kendisine yakışır bir şekilde yerine getirmek; geniş tabanlı, yapabilir kılma ve “çok aktörlü” yönetim yaklaşımları yoluyla yerel yönetimlerin, sürdürülebilir kentsel gelişme konusunda oynayacağı “yaşamsal rolü” vurgulamak için; temsil ettiğimiz beldelerde yaşıyan halkın refahını, yaşama standartlarını arttırma yönündeki kararlığımızı bir kez daha seslendirmek için; hükümetlere ve B.M. gibi uluslararası kuruluşlara sesimizi duyurmak ve hep birlikte evrensel bir mesaj vermek için “Yerel Gündem 21-İstanbul” oluşumuna bir an önce başlamalıyız.
“Dünyayı daha iyi bir geleceğe götürecek tek yol, yerel yönetim yoludur!” şiarımızın yaşama geçmesi ve maddi bir güç haline gelmesi için “Yerel Gündem 21-İstanbul” bir fırsat olacaktır.
8. OLUŞTURULACAK “YEREL GÜNDEM 21-İSTANBUL”UN AMAÇLARI
Başkanlığımız “Yerel Gündem 21”i oluştururken “ortak çözüm” için “katılımcı” sivil toplum kuruluşlarına (STK’lara) amacının ne olduğunu açıkça ifade etmelidir. Bunun için amacımızı belirlemeliyiz. Kısaca, yerleşim alanlarındaki hayat standartlarını yükseltilmesi ve tarihi, coğrafik zenginlikleriyle çevreyi tahrip etmeyecek bir kentleşme anlayışının benimsenmesinin temini için amacımız şunlar olmalıdır;
21. Yüzyılda İstanbul’un doğasını, tarihini, kültürel mirasını; sosyal ve ekonomik yaşantısı ile bütünleştirecek çevre stratejilerini belirlemek,
Sürdürülebilir kalkınma modelini oluşturacak politikalar üretmek,
Kent halkı ile birlikte eylem planları hazırlayıp uygulamak.
9. “YEREL GÜNDEM 21-İSTANBUL’UN” OLUŞUMU
Başkanlığımız, Yerel Gündem 21-İstanbul’u oluştururken, Büyükşehir Belediye sınırları ve mücavir alanı içerisindeki ayrım gözetmeksizin bütün siyasi parti temsilcilerini, İstanbul Milletvekillerini, İlçe Belediyelerini, Mahalle Muhtarlarını, İstanbul Sanayi Odasını, İstanbul Ticaret Odasını, Sendikaları, Dernekleri, Vakıfları, Meslek örgütlerini ve İl Çevre Müdürlüğü ile İl Sağlık Müdürlüğü, Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği gibi kurum ve kuruluşlara “Gelin Şehrimizi Birlikte Yönetelim” davetini yapıp, Başkanlığımıza bağlı Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanlığı’nın başkanlığında bir araya gelerek, çok aktörlü bir yönetim modeli oluşturmaya çalışmalıyız. Varılacak mutabakatlar neticesinde, tabii uygun görülmesi halinde bu modelin üst birimi olan “Kent Konseyi” veya “Şehir Konseyi” ya da “kurulu” oluşturulmalı. Bu konseye bağlı daha sonra “Çalışma Alt Grupları” oluşturulmalıdır.
Çalışma Alt Grupları şunlar olabilir;
Yerleşim ve çevre
Arazi kullanımı ve çevre
İklim değişikliği ve çevre
Sanat-kültür ve çevre
Halkla ilişkiler ve çevre
Eğitim ve çevre
Sağlık ve çevre
Sosyo-ekonomik yaşam ve çevre
Tarihi-kültürel miras ve çevre
Toplum ve çevre
Endüstri ve çevre
Su ve çevre
Katı atık ve çevre
Mevzuat ve çevre
Kadın ve çevre
Gençlik ve çevre
Çocuk ve çevre
Spor ve çevre
“Yerel Gündem 21-İstanbul”, burada daha çok çevre ile sınırlı tutulmuştur.
Başkanlık Makamı uygun gördüğü takdirde kapsamı genişletilerek, çalışma alt grupları aşağıdaki şekilde oluşturulabilir.
Afetler ve kriz yönetimi
İmar ve planlama
Toplum
Altyapı
Çevre
Turizm
Eğitim
Sağlık
Ekonomi
Kültür ve sanat
Gençlik ve spor
Sürdürülebilir tüketim ve tüketici hakları
Yeşil alanların korunması ve çoğaltılması
Not:
a) Yukarıda açıklanan her iki alt grubun karması alınarak da çalışma grupları oluşturulabilir.
b) Çalışma Alt Grupları bir başkan 3 üyeden oluşabilir.
c) Çalışmalar il veya ilçe düzeylerinde ayrı ayrı yürütülebilir.
10. YEREL GÜNDEM 21-İSTANBUL KENT KONSEYİNİN OLUŞUMU ÇALIŞMALARIYLA BİRLİKTE YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR
Başkanlığımız “Kent Konseyi”nin oluşumunu gerçekleştirmeye çalışırken, katılımcı sivil toplum kuruluşlarıyla aynı zamanda belli bir takvime bağlı, bir çalışma programı çıkartmalı ve bu program çerçevesinde bazı çalışmalar yürütmelidir. Bunlar;
Eğitim programları düzenlenmesi,
Kent ölçeğinde dayanışma mekanizmalarının oluşturulması,
Çalışma gruplarının oluşturulması (kadınlar, çocuklar, gençler, engelliler… ),
Muhtarlara ve mahallere dönük çalışmalar,
Çeşitli sektörlere (sivil toplum kuruluşları, meslek odaları, özel sektör kuruluşları v.b) yönelik yuvarlak masa toplantıları,
Medya ve yerel basın mensuplarına ve yayılma etkisi sağlayabilecek diğer gruplara yönelik yuvarlak masa toplantıları,
Okul idarecileri ve öğretmenlerle toplantılar yapılması,
Çevre raporlarının hazırlanması,
Katılımcı planlama süreçlerinin geliştirilmesi,
Yerel çalışma planının hazırlanması,
İlgili “Yerel Gündem 21 Bildirgesi”nin hazırlanması,
“Gündem 21 Bülteni”nin çıkartılması,
Öncelikli projelerin ortaya konulması.
11. YEREL GÜNDEM 21 ÇALIŞMALARINDA KULLANABİLECEĞİMİZ SLOGANLAR
Kentine Sahip Çık, Gel Kentimizi Birlikte Yönetelim!
İstanbul’da Yaşamanın Sorumluluğunu Taşıyıp, Ona Sahip Çıkalım!
İstanbul’u Dünyaya Örnek Şehir Yapmak İçin El Ele Verelim!
21.Yüzyıla Girerken Hayatdolu, Mutlu ve Güzel Bir İstanbul İçin Çalışalım!
Doğayı Yenmeye Çalışan Bir Düşüncenin Tutsağı Olma!
Kalkınmanın Sürdürülebilir Olması İçin Gelin Ortak Çözüm Üretelim!
Doğal Kaynakları Tüketirken Gelecek Kuşakları da Düşün!
Sürdürülebilir Kalkınmanın Odak Noktasında İnsanların Olduğunu Unutma!
Doğa İle Uyum İçinde Sağlıklı, Üretken Bir Yaşam Sürdürebilmek Her İnsanın En Doğal Hakkıdır!
Yeni Bir Bilinçle, Yeni Bir Anlayışla, Yeni Bir Davranışla Yaşanabilir Bir Kent ve Demokrasi İçin Haydi Görev Başına!
Gelin Kentimizi Birlikte Yönetelim!
Geleceğimizi Biz Kendimiz Belirleyelim!
İstanbul’u 21. Yüzyıla Taşımak İçin Gelin, “Yerel Gündem 21’in Oluşumunda Güçlerimizi Birleştirelim!
İnsanın Özünü Zedelemeden Bir Hayat Sürdürelim!
Açlık Ne Dost, Ne İnsanlık Ve Ne De Hak Tanır. Yoksullukla Savaşalım. İnsanlara Balık Tutmasını Öğretelim!
Gelin! İstanbul’u Layık Olduğu Seviyeye Çıkartalım!.. Geç Olmadan…
***
“Dünyayı daha iyi bir geleceğe götürecek yol, yerel yönetim yoludur!” şiarının yaşama geçmesi ve maddi bir güç haline gelmesi için “Yerel Gündem 21-İstanbul” bir fırsat olabilir.
EK:
1. İlgi Yazı Örneği
2. Gündem 21
3. Yerel Gündem 21’in Proje Belgesi
(12.08.1999)
(1) Sürdürülebilir Kalkınma: Günümüz ve “gelecek nesillerin daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşan sürdürmesi için; daha yeşil ve temiz bir dünyada yaşama hakları olduğu bilinci ile bugün var olanın, aynen ya da iyileştirilerek geleceğe aktarılmasıdır.