Çevre ve çevre kirliliği denilince sadece fiziki ve doğal çevreyi düşünülmemeli, çevre olayının sosyal ve ekonomik boyutu da gözönüne alınmalıdır.
Sosyal kirlenme gözardı edilmemelidir. Sosyal kirlenme derken karşılıklı saygı ve sevgi ilişkilerinin azalması veya olmayışını; yardımlaşma ve dayanışma duygularının yitirilmesini, kumar, fuhuş, dolandırıcılık ve uyuşturucu kullanımı, kaza geçirenlere yardımcı olunmamayı, trafik kurallarına uymamayı, sigara küllüklerinin taşıtlardan olur olmaz yerlere boşaltılmasını, kılık, kıyafet ve konuşmaların düzgün olmayışını, ses yükseltici cihazlarla tüp sebze ve meyve satıcılığı, taşıtlarda müzik cihazlarının yüksek sesle çalınmasını, israfı bilgisizliği eğitimsizliği, kültürel geriliği vs.’i anlamalıyız.
İstanbul Vilayet Trafik Komisyonu’nun değişik tarihlerde almış olduğu kararlar ile belirlemiş olduğu kurallara ve duyurulara uyulması sürücülerin mağduriyetini öneminin yanında trafik akışının sağlanması, sürücü ile yolcu ilişkilerinin olumlu yönde gelişmesi çevre kirliliği ile sosyal kirliliğin önlenmesi açısından da önem taşımaktadır.
Çağdaş sürücü kurallara uyan sürücüdür. Bu nedenle aşağıda maddeler halinde açıklanan hususlara mutlaka uyulmalıdır.
1-İETT otobüs duraklarında araçların park etmesi veya yolcu almak ve indirmek yasaktır. Bu hususa uymayan sürücülerden peşin para cezası yazıldıktan sonra trafik merkezine eğitime tabi tutulacaktır.
2-Korsan taşımacılık yapan hususi otomobil, minibüs ve taşra plakalı taşıtlar, 199/2 sayılı İl Trafik Komisyonu Kararı doğrultusunda birinci seferin de 5 gün, ikinci seferinde 10 gün, üçüncü seferinde 40 gün süre ile trafikten men edilecektir.
3-Egzozundan aşırı duman çıkan araçlar trafikten men edilecektir.
4-Taksimetre açmayan yolcu ve pazarlık yapan kısa mesafe ve trafik yoğunluğunu gerekçe gösterilerek özellikle yağışlı havalarda bazı semtlere gitmeyen, taksi sürücülerinin araçları 1 gün, 3 gün, 5 gün süre ile trafikten men edilecektir.
5-Geceleri boş olarak seyreden taksiler “taksi” ışıklı levhalarını yanar vaziyette bulunduracaklardır.
6-10 yaşından küçük çocukların ön koltuğa anne ve babalarının yanında oturmalarına asla müsaade edilmeyecektir. Emniyet kemerleri mutlaka takılacaktır.
7-Bayan sürücülere karşı nahoş hareketlerde bulunan sürücülerin taşıtları bağlanacaktır.
8-Trafik ışıklarına ve trafik levhalarına uyulmalı, kırmızı ışığı ihlal eden geçişlerde trafiği engelleyen sürücüler muhakkak cezalandırılacaktır.
9-Şehiriçi yolcu taşımacılığı gerçekleştiren sürücülerin her şeyden önce kılık ve kıyafetleri düzgün ve temiz olmalı, her gün sakal tıraşı olunmalı, saygılı konuşulmalı ve direksiyonda doğru oturmaya dikkat edilmelidir.
10-Taşıtların içi ve dışı her zaman temiz tutulmalı, taşıtlar rastgele yerlerde yıkanmamalı, küllükler cadde ve sokaklara dökülmemeli ve çevre temizliğine yardımcı olunmalıdır.
11-Yolculara karşı güler yüzlü saygılı ve dürüst bir şekilde hizmet sunulmalı, taşıta biniş ve inişlerde yolculara yardımcı olunmalı özellikle yaşlı, hamile, hasta ve sakat olanlara daha çok özen gösterilmelidir. Diğer sürücülere karşı saygılı olunmalıdır.
12-Durulmaya yasak olan yerlerde park yapılmamalı, yol ortasında yolcu indirme bindirme yapılmamalı, otobüs durakları işgal edilmemeli, otobüslerin giriş ve çıkışlarına engel olunmamalı ve yolcu için ana şerit değiştirmek ve durmaktan kaçınılmalıdır.
13-Trafiğin yoğun olduğu saatlerde bulvarlar işgal edilmemeli, yolcuların iniş ve binişleri süratle sağlanmalı ve hareket edilmeli, kavşaklarda yeşil ışık yanarken yolcu alınmamalı ve yolcu indirilmemeli, kavşak sistemi içinde yolcu beklenmemelidir.
14-Yaya yürüyen vatandaşlara karşı dikkat edilmeli, saygılı olunmalı ve yağmurlu, karlı günlerde etrafa su ve çamur sıçratılmamalıdır.
15-Gereksiz yere ve hatalı sollamadan kaçınmalı, trafiği tehlikeye sokan hareketlerden sakınılmalı, trafik polisinin uyarılarına ve trafik kurallarına mutlaka uyulmalıdır. Aksi hallerde Karayolları Trafik Kanunu gereğince cezai işlem yapılacağı unutulmamalıdır.
16-Radyo ve diğer müzik cihazları, yolcuları rahatsız edecek şekilde açılmamalıdır.
17-Yorgun, hasta ve uykusuz taşıt kullanılmamalıdır. Alkollü iken sürücü asla taşıt kullanmamalı, yolcuların size güvendiğini, canını ve malını size emanet ettiğini ve geride sizleri de bekleyenlerin olduğu unutulmamalıdır.
18-Yolcu yanında sigara içilmemeli, yolcunun sağlığına saygılı olunmalıdır.
19-Çevremizi temiz tutmak ve buna özen göstermek, sürücülerin kaçınılmaz bir hemşehrilik ve insanlık görevi olduğu unutulmamalıdır.
20-Egsoz gazı yalnız insan sağlığına değil, çevremizdeki her şeye zarar vermektedir. Taşıtların bakım temizlik ve onarımını gerektiği şekilde ve gerektiği zaman yapılarak, trafik kurallarına uyarak egzoz gazlarının belirlenen standartların üzerine çıkmamasına dikkat edilmelidir. Aksi durumda Çevre Kanunu’nun ilgili hükümleri gereği cezai işlemin yapılacağı bilinmelidir.
21-Seyir halindeyken taşıtlardan dışarı sigara, kâğıt ve yemiş kabukları atılmasına mümkün olduğu kadar engel olunmalıdır.
22-Gereksiz yere korna çalınmamalı, yaşanılan bölgenin huzur ve sükûnunu korumaya yardımcı olunmalıdır. Taşıt gürültüsü ile insanlar rahatsız edilmemeli.
23-Yaşadığımız dünya ve çevre zenginliklerimize sahip çıkılmalı yaşadığımız çevreyi evimiz gibi görüp gelecek nesillere yaşanır bir dünya bırakma çabası içinde olalım.
Müslüm ÜZÜLMEZ
Kimya Mühendisi
İstanbul Ticaret
İstanbul Ticaret Odası Yayın Organı
26 Ağustos 1994, Sayı: 1825.